2021թ․ հոկտեմբերի 1-ին 21-ամյա կանադահայ նկարիչ Ամասիա Նիզիբլյանն իր առաջին անհատական ցուցահանդեսով ներկայացավ Երևանի ՀայԱրտ մշակութային կենտրոնում։
Շատ երիտասարդ տարիքից Ամասիան ներդրվել է արվեստում՝ սկսելով սովորելը Հենրիկ Իգիթյանի անվան Գեղագիտության ազգային կենտրոնում դեռևս 6 տարեկանում։ Ավելի ուշ, երբ նա հաճախում էր Միկա Արտ Ստուդիո, սովորեց, թե ինչպես ազատորեն արտահայտել իր ստեղծարարությունը։ Իսկ ամառներն ընտանիքի հետ Մոնրելաում անցկացնելիս Ամասիան արվեստի դասերի էր հաճախում Մոնրեալի գեղարվեստի թանգարանում (Musee des Beaux-Arts)։ Երբ գիտակցեց, որ ուզում է արվեստով զբաղվել, սկսեց ուսանել հայաստանաբնակ ժամանակակից արտիստ Արարատ Մինասյանի մոտ, այնուհետ ընդունվեց Պրահայի բրիտանական համալսարան՝ գեղարվեստ և փորձարարական մեդիա ուսանելու։
Այս ցուցահանդեսի համար Ամասիան ընտրել է իր օրագրի որոշ իրադարձությունները և դրանք ներկայացրել ավելի մեծ ձևաչափով․ նրա աշխատանքների մեծ մասը անձնական օրագրից են։ Նա նաև նշում է, որ դրանք ներշնչված են հայկական մշակույթով, որն իր ինքնության կարևոր մաս է։
«Գուցե ես չեմ օգտագործում ավանդական տարրեր ու գույներ, բայց Հայաստանի իրականությունն այս կան այն կերպ արտացոլված է աշխատանքներումս», ասում է նա։ Նկարների մի մեծ հատված Հայաստանի հետ կապված հիշողություններ են, որոնց հիմքում հայ համայնքում իր փորձառություններն են, ասում է երիտասարդ արտիստը։
Երբ հարցրինք, թե ինչն էր պատճառը, որ նա որոշեց ներկայացրել իր աշխատանքները հանրությանը, Ամասիան պատասխանեց, որ իրեն հետաքրքիր էր տեսնել, թե ինչպես մարդիկ կընկալեն դրանք։
«Ես մտածեցի, որ հանրության համար սկզբում շատ անհասկանալի կլինի, քանի որ յուրաքանչյուր աշխատանք իմ հիշողության վիզուալացումն է», ասում է նա, «Բայց, մյուս կողմից, այս ցուցահանդեսի միջոցով ես կարող եմ թույլ տալ մարդկանց մեկնաբանել ու հասկանալ դրանք այնպես, ինչպես ինքս երբեք չէի մտածի»։
Տարիներ շարունակ Ամասիան հիացել և ներշնչվել է տարբեր արվեստագետների աշխատանքներով, օրինակ՝ Թրեյսի Էմինի և Մոնա Հաթումի։ Վերջերս նա բացահայտել է ֆրանսաբնակ նկարչուհի ՆԻՆԱյին։ «Եռաչափ տարածքներն իլյուստրացիայի համար օգտագործելու նրա եղանակը հետաքրքիր տարր է», նշում է Ամասիան։
Նկարիչն ընդգծում է, որ ինքնարտահայտվում է կանացի ձևի միջոցով և յուրաքանչյուր շրջանակում ձգողականությունը կոտրելով։ Նկարների թեմաների մասին մեր հարցին Ամասիան պատասխանեց, որ դրանք արտացոլում են շատ խնդիրներ, որոնց ինքը և հավանաբար շատ երիտասարդ կանայք բախվել են, անձնական և դիսկրետ մակարդակներում: Նա վստահ է, որ ինքնությունն իր հավաքածուի հիմնական թեմաներից մեկն է, իր՝ որպես կին ինքնությունը, ինչպես է ինքն ընկալվում, և ինչպես է իր վրա ազդում իր միջավայրը։
Բացի երկու աշխատանքից, Ամասիայի բոլոր իլյուստրացիաները հիմնականում սև-սպիտակ են։ Ամասիան ասում է, որ սև գույնը սպիտակ թղթի վրա օգտագործում է, որովհետև դա իրեն հիշեցնում է նշումներ անելը, և նա ցանկացել է իր աշխատանքներում գծեր պատկերել՝ որպես հղում օրագիր պահելուն։
«Կան գործեր, որտեղ կարմիր եմ օգտագործել։ Ես շատ ինտուիտիվ եմ աշխատում և զգում էի, որ պետք է այս գույնն օգտագործեմ՝ նկարի որոշակի հատված առանձնացնելու համար», ասում է նա։
Նա նաև նշում է, որ կարմիր գույնը հիմնականում խորհրդանշում է արտաքին աշխարհի գործոնը, կամ ինչ-որ բան, որ անորոշ է իր համար։
Բացի նկարներից, Ամասիան նաև երեք տեսանյութ է ներառել ցուցահանդեսում, որոնցից երկուսը նույնպես օրագրային ձևաչափի են։ Այս երկու նյութերը տեսախմբագրելիս նա շատ շերտեր է օգտագործել՝ կոլաժի տպավորություն ստեղծելով։ Օրագիր-տեսանյութերը փոքր կտորներից են կազմված, որոնք նա տեսագրել է մեկ ամսվա ընթացքում։ Նկարիչը բացատրում է, որ առաջինը համաճարակի ընթացքում մեկուսացման պայքարների և դրական կողմերի մասին է․ խաղ է տարբեր եսերի և գործողությունների միջև։ Երկրորդ տեսաօրագիրը պատերազմի մասին է և այն փոփոխությունների, որ պատերազմի հետևանքով տեղի են ունեցել հայ հասարակության արժեքներում։ Նաև այն մասին, թե ինչպես է պատերազմը դառնում անձի ինքնության մի մաս, ինչպես է ընկալվում աշխարհն ու ինչպես են մարդիկ ընկալում իրենք իրենց։ Երրորդ նյութը կենդանի ներկայացման տեսագրություն է։ Արտիստն օգտագործել արտապատկերիչներ և յուղաթուղթ՝ համօրինակ շերտեր ստանալու համար։ Տեսանյութը պատմում է մի կնոջ մասին, որն ընտանեկան բռնության զոհ է, և մեղքի, որ կանայք զգում են բռնության ենթարկվելուց հետո։
Ցուցահանդեսը ֆինանսավորվել է Հայաստանում կանանց հիմնադրամի կողմից։ Ամասիայի աշխատանքերը մեկ շաբաթվա ընթացքում (հոկտեմբերի 1-8) ցուցադրվում էին ՀայԱրտ մշակութային կենտրոնում։ Այժմ նկարչի աշխատանքները կարելի է գտնել Ինստագրամի նրա iamveribizi էջում։ Ցուցահանդեսի բոլոր 22 աշխատանքները վաճառվում էին, քանի որ Ամասիան հավատում է, որ դիտողը կարող է զգացական կապ զգալ դրանց հետ և իր կերպ մեկնաբանել դրանք։
